قوز یا کیفوز ستون مهره ای

فیزیوتراپی دراصفهان

قوز یا هایپرکایفوزیس ستون مهره­ای

بروز تغییرات پیشرونده در راستاي طبیعی بدن همچون افزایش انحناي پشتی، کاهش قوس کمری و جلو آمدن سر از جمله ویژگیهاي پروسه سالمندي هستند. در این میان افزایش انحناي ستون فقرات پشتی (هایپرکایفوز)، به عنوان یکی از رایجترین انحرافات پاسچرال وابسته به سن شناخته شده است که شیوع آن در افراد سالمند بین 20 تا 40 %گزارش شده است. ستون فقرات سینه‌ای به طور طبیعی در قسمت خلفی محدب است که به آن کیفوز یا کایفوز گفته می‌شود.

کیفوز طبیعی ستون فقرات سینه‌ای ممکن است به دلایل مختلف نظیر علل وضعیتی افزایش یابد. افزایش غیر طبیعی قوس ناحیه پشتی را قوز، هایپرکایفوزیس، گوژ پشتی یا گرد پشتی می­نامند. در این عارضه یا ناهنجاری زمانی که قسمت بالای پشت گرد شود، استخوان جناغ فرو می­رود و سینه­ پایین می­آید، بدین ترتیب حفره سینه کوچک می­شود و احتمالا اندام­های بسیار حساس داخلی از موقعیت اصلی خود تغییر جا می­دهند. اهمیت پرداختن به این ناهنجاری تنها به دلیل مطلوب نبودن شکل ظاهري ستون فقرات نیست، بلکه هایپرکایفوزیس پیامدهاي ناگواري همچون درد، کاهش عملکرد فیزیکی، افزایش خطر زمین خوردن در افراد سالمند و بی ثباتی پاسچرال را به دنبال خواهد داشت. ميزان طبيعي كيفوز 40-20 درجه است. اگر اين زاويه از 40 درجه بيشتر شود به عنوان ناهنجاری شناخته مي شود.

کیفوز از نظر اصلاح به چند دسته تقسیم می شود؟

كيفوزها از نظر اصلاح به دو نوع عملكردي و ساختاري تقسيم مي شـــوند. انواع عملكردي با حركات اصلاحي و كُرسِت هاي مختلف قابل اصلاح هستند و انواع ساختاري آن براي اصلاح به عمل جراحي نياز دارند. در کیفوز ساختاری افزایش میزان طبیعی قوس (20 تا 40 درجه) به دلایلی مثل تغییرات آناتومیکی و ساختاری در دیسک‌های بین‌مهره‌ای، کاهش جِرم مهره‌های سینه‌ای قدامی و نبود تعادل بین عضلات و بافت نرم نگه‌دارنده ستون فقرات، ایجاد می‌شود. کیفوز عملکردی نیز ناشی از قرارگرفتن در وضعیت‌های بدنی نادرست است و اگر به‌موقع اصلاح نشود، به‌تدریج پیشرفت می‌کند و به کیفوز ساختاری تبدیل می‌شود.

علت هایپرکایفوزیس یا قوز

• دلایل مادرزادی (به علت عدم تکامل یا رشد ناکافی قسمت جلویی مهره)
• ضایعات نخاعی (افراد دچار قطع نخاع به دلیل عدم کنترل به طور نامناسب مینشینند و وضعیت ستون فقرات آن­ها در طولانی مدت دچار تغییراتی می­شود )
• تومورها، بیماریهایی مانند نرمی استخوان، دیستروفی عضلانی و اسپینا بیفیدا
• تخریب دیسک­های بین مهره­ای، شکستگی مهره­ها و پارگی لیگامان­ها
• گرد پشتی پیری
• گرد پشتی جوانان یا شوئرمن
• سل ستون فقرات
• عادات غیر صحیح در نشستن، ایستادن، راه رفتن و خوابیدن که در طولانی مدت وضعیت بدنی را تغییر میدهد
• عدم تعادل عضلانی

علائم هایپرکایفوزیس یا قوز

• اختلال در عملکرد دستگاه گردش خون و تنفس
• خستگی مفرد
• تغییر در ظاهر ستون فقرات
• درد مزمن در پشت
• کاهش انعطاف پذیری در حرکات ستون فقرات و سفتی و خشکی ستون فقرات
• تغییر در ظاهر شانه­ها (شانه­ها از سمت جلو به هم نزدیک می­شوند و ظاهری گرد پیدا می­کنند) و کاهش تحرک شانه

تشخیص هایپرکایفوزیس یا قوز

هایپرکایفوزیس به وسیله معاینه فیزیکی، بررسی وضعیت بدنی فرد تشخیص داده می­شود. ممکن است از اشعه ایکس و MRI نیز برای تشخیص دقیق این عارضه استفاده شود.

 درمان هایپرکایفوزیس یا قوز

امروزه روشهای متعددی برای اصلاح این ناهنجاری فراهم آمده است که از جمله آنها میتوان به روشهای جراحی، انواع بریسها، فیزیوتراپی و همچنین حرکات و ورزشهای اصلاحی اشاره نمود. یکی از اقدامات در زمینه اصلاح این عارضه، حذف عادات غلط و اتخاذ وضعیت صحیح در نشستن، راه رفتن، ایستادن و خوابیدن، افزایش قابلت­های عمومی به ویژه ظرفیت تنفسی با اجرای تمرینات تنفسی و فعالیت ­های ورزشی است.

فیزیوتراپی دراصفهان در درمان این عارضه یکی از روش­­های مفید و سودمند محسوب می­شود. اقدامات فیزیوتراپی در درمان این عارضه شامل استفاده از درای نیدلینگ، ماساژ، تکنیک­های دستي، تراکشن و کشش، کینزیوتیپ مداليته­هاي گرمايی و سرمايی، ارائه تمرینات اصلاحی مناسب و همچنین بازآموزی وضعیت صحیح بدنی می­باشد. در صورت وجود درد در این افراد ممکن است فیزیوتراپیست برای درمان این عارضه از روش­هایی مانند الکتروتراپی، ليزر تراپی، اولتراسوند، مگنت، شاک ویو تراپی، تکار تراپی و غیره برای کنترل درد و بهبود آسیب­های وارده به مهره، لیگامان، اعصاب این ناحیه استفاده کند.